สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ได้จัดประกวดหนังสือดีเด่นมาอย่างต่อเนื่องทุกปี มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตและการกระจายหนังสือดี มีคุณภาพ และสารประโยชน์สู่สาธารณชนให้มากยิ่งขึ้น และเพื่อกระตุ้นให้คนไทยมีนิสัยรักการอ่าน รวมทั้งยังเป็นการส่งเสริมให้ผู้จัดพิมพ์ ผู้ประพันธ์ ผู้วาดภาพประกอบ และบุคคลทั่วไปผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในวงการผลิตหนังสือเกิดความตระหนักและให้ความสำคัญที่จะผลิตหนังสือดี มีคุณค่า มีสารประโยชน์ รวมทั้งพัฒนารูปแบบและเนื้อหาสาระให้น่าสนใจ ทำให้เด็ก เยาวชน และประชาชน มีหนังสืออ่านที่มีคุณภาพเพิ่มมากขึ้น
การประกวดหนังสือดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2566 เป็นการประกวดหนังสือที่ตีพิมพ์โฆษณาเป็นเล่มบริบูรณ์ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2565 ในปีนี้มีผู้ประพันธ์ ผู้จัดพิมพ์ และหน่วยงานต่างๆ ร่วมส่งหนังสือประกวดรวมจำนวนทั้งสิ้น 411 เรื่อง จากสำนักพิมพ์กว่า 100 แห่ง แยกเป็นกลุ่มหนังสือต่างๆ ได้แก่ หนังสือสารคดี หนังสือนวนิยาย หนังสือกวีนิพนธ์ หนังสือรวมเรื่องสั้น หนังสือสำหรับเด็กเล็ก อายุ 3 – 5 ปี หนังสือสำหรับเด็ก อายุ 6 – 11 ปี หนังสือสำหรับเด็กวัยรุ่น อายุ 12 – 18 ปี หนังสือการ์ตูน และ หรือนิยายภาพ และหนังสือสวยงาม การพิจารณาตัดสินการประกวดหนังสือดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2566
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้แต่งตั้งคณะกรรมการพิจารณาตัดสินประกวดหนังสือดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2566 โดยมี ดร. พนม พงษ์ไพบูลย์ เป็นประธานกรรมการ ผู้ทรงคุณวุฒิจากสถาบันทั้งภาครัฐและเอกชน เป็นกรรมการ และผู้อำนวยการสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา (ดร. วิษณุ ทรัพย์สมบัติ) เป็นกรรมการและเลขานุการ
ผลการพิจารณาตัดสินหนังสือให้ได้รับรางวัลหนังสือดีเด่นประจำปี พ.ศ. 2566 มีหนังสือได้รับรางวัล 55 เรื่อง แยกเป็น รางวัลดีเด่น 14 เรื่อง รางวัลชมเชย 41 เรื่อง ดังรายชื่อต่อไปนี้ รางวัลดีเด่น 14 เรื่อง ดังนี้
หนังสือสารคดี ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม เรื่อง ควอนตัม : จากแมวพิศวง…สู่ควอนตัมคอมพิวเตอร์ ประพันธ์โดย ดร. บัญชา ธนบุญสมบัติ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์สารคดี หนังสือสารคดี ด้านศิลปวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ ศาสนา และชีวประวัติ เรื่อง ประวัติศาสตร์ศิลปะในประเทศไทย ประพันธ์โดย ศาสตราจารย์ ดร. ศักดิ์ชัย สายสิงห์ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์เมืองโบราณ ในนามบริษัทวิริยะธุรกิจ จำกัด หนังสือสารคดี ด้านการท่องเที่ยว อาหาร ฯลฯ เรื่อง I DRAW & TRAVEL VOL. 1.1 Serendipity บังเอิญโชคดีที่ได้พบ ประพันธ์โดย รงรอง หัสรังค์ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ I draw & travel หนังสือนวนิยาย เรื่อง เส้นทางสายลึกลับ ประพันธ์โดย กร ศิริวัฒโณ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์บ้านกาลก่อง หนังสือกวีนิพนธ์ เรื่อง เราอยู่บนดาวดวงเดียวกันไหม ประพันธ์โดย นิตา มาศิริ จัดพิมพ์โดย สาวิตรี ทนเสน หนังสือรวมเรื่องสั้น เรื่อง เรายังยิ้มได้ ดอกไม้ยังแย้มบาน ประพันธ์โดย อุเทน พรมแดง จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์อินเทรนด์
หนังสือสำหรับเด็กเล็ก อายุ 3 – 5 ปี เรื่อง แมวอ้วนกับแมวผอม ประพันธ์โดย ปรีดา ปัญญาจันทร์ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์คิดบวก ในเครือ บริษัท เพอลังอิ พับลิชชิ่ง (ประเทศไทย) จำกัด หนังสือสำหรับเด็ก อายุ 6 – 11 ปี – ประเภทบันเทิงคดี เรื่อง บ้านตอไม้กับสหายนักซ่อม ประพันธ์โดย กฤษณะ กาญจนาภา และวชิราวรรณ ทับเสือ จัดพิมพ์โดย บริษัท สานอักษร จำกัด – ประเภทสารคดี ไม่มีหนังสือเรื่องใดสมควรได้รับรางวัล หนังสือสำหรับเด็กวัยรุ่น อายุ 12 – 18 ปี
– ประเภทบันเทิงคดี เรื่อง เหมือนหั่นหัวหอม ประพันธ์โดย สองขา จัดพิมพ์โดย แมงมุมบุ๊ก ในเครือบริษัท แมงมุม คัลเจอร์ จำกัด – ประเภทสารคดี เรื่อง โมงยามแห่งความสิ้นยินดี ประพันธ์โดย กิตติศักดิ์ คงคา และ ณภัทร สัตยุตม์ จัดพิมพ์โดย บริษัท 13357 จำกัด
– ประเภทบทร้อยกรอง เรื่อง รอยถิ่น หอมกลิ่นทุ่ง ประพันธ์โดย ฤทธิฤต อัคริยานนท์ จัดพิมพ์โดย อาร์ตบุค หนังสือการ์ตูน และ หรือนิยายภาพ – การ์ตูน และ หรือนิยายภาพทั่วไป เรื่อง ควันหลง และ หมอกขาว ประพันธ์โดย มนัสวี โรจนพรรณ (เจน) จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ฟูลสต๊อป
– การ์ตูน และ หรือนิยายภาพสำหรับเด็ก เรื่อง สุดสาคร ประพันธ์โดย บุณยวีร์ เซ่งไพเราะห์ จัดพิมพ์โดย บริษัท สำนักพิมพ์ห้องเรียน จำกัด – การ์ตูนปกิณกะเชิงสร้างสรรค์ ไม่มีหนังสือเรื่องใดสมควรได้รับรางวัล หนังสือสวยงาม
– ประเภททั่วไป ไม่มีหนังสือเรื่องใดสมควรได้รับรางวัล – ประเภทสำหรับเด็ก เรื่อง บ้านตอไม้กับสหายนักซ่อม ประพันธ์โดย กฤษณะ กาญจนาภา และวชิราวรรณ ทับเสือ จัดพิมพ์โดย บริษัท สานอักษร จำกัด รางวัลชมเชย 41 เรื่อง ดังนี้ หนังสือสารคดี ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม มี 2 เรื่อง 1) ปล่อยเต่า : ทำบุญได้บาป ประพันธ์โดย ศาตพจี รินสุวรรณ จัดพิมพ์โดย อาร์ตบุค 2) เล่าเรื่องอนุภาค อะตอม ควอร์ก เซิร์น และพระมหากรุณาธิคุณ ประพันธ์โดย ไพรัช ธัชยพงษ์ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หนังสือสารคดี ด้านศิลปวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ ศาสนา และชีวประวัติ มี 3 เรื่อง 1) ปราสาทในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประพันธ์โดย ศาสตราจารย์ ดร. เชษฐ์ ติงสัญชลี จัดพิมพ์โดย บริษัทมติชน จำกัด (มหาชน) 2) วิถีมอญในไทย ประพันธ์โดย พิศาล บุญผูก จัดพิมพ์โดย โครงการศูนย์การเรียนรู้เพื่อชุมชนพหุปัญญา สำนักบรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 3) ศาสตร์ ศิลป์ จิตวิญญาณ วิหารล้านนา ประพันธ์โดย รองศาสตราจารย์ ดร. วรลัญจก์ บุณยสุรัตน์ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์เมืองโบราณ ในนามบริษัทวิริยะธุรกิจ จำกัด หนังสือสารคดี ด้านการท่องเที่ยว อาหาร ฯลฯ ไม่มีหนังสือเรื่องใดสมควรได้รับรางวัล หนังสือนวนิยาย มี 3 เรื่อง 1) คนจรดาบ ประพันธ์โดย วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง จัดพิมพ์โดย บริษัท มติชน จำกัด (มหาชน) 2) ฟ้าลิขิต : จากซัวเถาสู่สยาม ประพันธ์โดย ส.เทพรำเพย จัดพิมพ์โดย บริษัท สำนักพิมพ์แสงดาว จำกัด 3) โลกใบเล็กของแทนชน ประพันธ์โดย สาโรจน์ มณีรัตน์ ; จัดพิมพ์โดย บริษัท ดินแดนบุ๊ค จำกัด หนังสือกวีนิพนธ์ มี 3 เรื่อง 1) มิปรารถนาเป็นอื่น ประพันธ์โดย กวิสรา ม่วงงาม จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์บ้านแม่น้ำ 2) วาดชีวิตลิขิตฝัน ประพันธ์โดย สุปาณี พัดทอง จัดพิมพ์โดย อาร์ตบุค 3) หมื่นลี้เดียวดาย ประพันธ์โดย มหา สุรารินทร์ จัดพิมพ์โดย ชินวัฒน์ ตั้งสุทธิจิต หนังสือรวมเรื่องสั้น มี 3 เรื่อง 1) ชนปทปเทโส “มหกรรมชีวิตในชนบทประเทศ” ประพันธ์โดย พุทธมาลัย จัดพิมพ์โดย ดร.ศิริศักดิ์ อภิศักดิ์มนตรี 2) โลกบนเขาวัว ประพันธ์โดย อนุสรณ์ มาราสา จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ บลูเบิร์ด 3) สู่อนาคตกาล ประพันธ์โดย อุเทน พรมแดง จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์อินเทรนด์ หนังสือสำหรับเด็กเล็ก อายุ 3-5 ปี มี 3 เรื่อง 1) กระจกวิเศษของปุ๊บปั๊บ ประพันธ์โดย มณิศา ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ แฮบปี้คิดส์ บริษัท แปลน ฟอร์ คิดส์ จำกัด 2) ตะวันแจ่มใสกับดอกไม้ร่าเริง ประพันธ์โดย ตุ๊บปอง จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ เฮลโลคิดส์ บริษัท แปลน ฟอร์ คิดส์ จำกัด 3) พลายมะกอ ประพันธ์โดย ผศ. จิตติรัตน์ ทัดเทียมรมย์ จัดพิมพ์โดย บริษัท สำนักพิมพ์เวิลด์คิดส์ จำกัด หนังสือสำหรับเด็ก อายุ 6-11 ปี – ประเภทบันเทิงคดี มี 3 เรื่อง 1) ผ่อผนัง อีกครั้งน่อ ประพันธ์โดย อู่ทอง ประศาสน์วินิจฉัย จัดพิมพ์โดย อู่ทอง ประศาสน์วินิจฉัย (บ้านเรียนน้ำริน) 2) มหัศจรรย์พรรณพฤกษ์ (อยู่วังสระปทุม 3) ประพันธ์โดย สุมาลี จัดพิมพ์โดย นานมีบุ๊คส์ จำกัด 3) สมุดมหัศจรรย์ ประพันธ์โดย ‘เพลิน’ สิริอนงค์ เทวกุล ณ อยุธยา จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ผีเสื้อเด็ก ๆ – ประเภทสารคดี มี 3 เรื่อง 1) ชุดวิทยาศาสตร์ใกล้ตัว เรื่อง อาหารและการย่อย ประพันธ์โดย ชนิกานต์ นุ่มมีชัย จัดพิมพ์โดย บริษัท ประภาคาร เอ็ดดูเคชั่น จำกัด ในเครือ บริษัท สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช จำกัด 2) หนูรอบรู้ ชวนเพื่อนดูนก ประพันธ์โดย นันทวัน วาตะ จัดพิมพ์โดย บริษัท อมรินทร์ พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน) 3) หนูรอบรู้ ชวนเพื่อนดูแมลง ประพันธ์โดย นันทวัน วาตะ จัดพิมพ์โดย บริษัท อมรินทร์ พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน) หนังสือสำหรับเด็กวัยรุ่น อายุ 12 – 18 ปี – ประเภทบันเทิงคดี มี 2 เรื่อง 1) แค่โอบกอดตัวเองให้เป็น ประพันธ์โดย คิดมาก จัดพิมพ์โดย สปริงบุ๊กส์ ในเครือ บริษัท อมรินทร์ พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน) 2) เพราะโลกกลม สักวันหนึ่ง ความรักนั้น จะวนกลับมาหาเรา ประพันธ์โดย ปะการัง จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์เช้าวันอาทิตย์ – ประเภทสารคดี มี 3 เรื่อง 1) ป่าเหนือในลมหนาว ประพันธ์โดย ณัฐ นักเดินทาง จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์บ้านหนังสือ 2) รู้ 4 สิ่งนี้ การเงินดีตลอดกาล ประพันธ์โดย สุนีย์ เอี่ยมแสงสิน จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ไรเตอร์โซล 3) Full time job to win งานประจำทำแล้ว “มีความสุข” ประพันธ์โดย วิสุทธิ์ ถาวรรัตน์ จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ไรเตอร์โซล – ประเภทบทร้อยกรอง มี 3 เรื่อง 1) ดอกสร้อยร้อยใจโลก ประพันธ์โดย วีรวัฒน์ อินทรพร จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ อาร์ตบุค 2) รัตนกานท์ ประพันธ์โดย วิไลรัตน์ ปัญญาสงค์ จัดพิมพ์โดย มหาวิทยาลัยรังสิต 3) รวมบทร้อยกรอง วิมานแมน ประพันธ์โดย แมน คล้ายสุวรรณ จัดพิมพ์โดย มหาวิทยาลัยรังสิต หนังสือการ์ตูน และ หรือนิยายภาพ – ประเภททั่วไป มี 3 เรื่อง 1) เชอร์ล็อกโฮล์มส์ ตอน แค้นพยาบาท ประพันธ์โดย เฟน สตูดิโอ จัดพิมพ์โดย บริษัท บันลือ พับลิเคชั่นส์ จำกัด 2) 10 THINGS I HATE ABOUT MAOHAI บ้านนี้หมาไม่เห่า ประพันธ์โดย พลอยจะเพลิน เผ่าพันเลิด จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์แซลมอน ในเครือบริษัท บันลือ พับลิเคชั่นส์ จำกัด 3) DARK HUMOUR ขำ-ขื่น ประพันธ์โดย นิค ขายหัวเราะ จัดพิมพ์โดย บริษัท บันลือ พับลิเคชั่นส์ จำกัด – ประเภทสำหรับเด็ก มี 1 เรื่อง 1) ผีเวียดนาม ประพันธ์โดย ทองปราย สตูดิโอ จัดพิมพ์โดย บริษัท นานมีบุ๊คส์ จำกัด – ประเภทปกิณกะเชิงสร้างสรรค์ มี 1 เรื่อง 1) สัมมา GRAFFITI ประพันธ์และจัดพิมพ์โดย ณฏฺฐลกฺขโณ (นัด ถะ ลัก ขะ โน) หนังสือสวยงาม – ประเภททั่วไป มี 2 เรื่อง 1) เรือนวรรณศิลป์ ประพันธ์และจัดพิมพ์โดย ดร.เพชรยุพา บูรณ์สิริจรุงรัฐ 2) อารยะแห่งสยามประเทศ ประพันธ์โดย วิยะดา ทองมิตร จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์เมืองโบราณ ในนามบริษัทวิริยะธุรกิจ จำกัด – ประเภทสำหรับเด็ก มี 3 เรื่อง 1) นกฮูกที่ไม่เคยบิน ประพันธ์โดย ครูแจนแจน จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ แบร์ฟุตบานาน่า ในเครือบริษัท ยูอาร์ยู จำกัด 2) วันนี้หนูกินอะไรดีนะ ประพันธ์โดย วิรตี ทะพิงค์แก จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์เมาน์เทนมายด์ 3) สมุดมหัศจรรย์ ประพันธ์โดย ‘เพลิน’ สิริอนงค์ เทวกุล ณ อยุธยา จัดพิมพ์โดย สำนักพิมพ์ ผีเสื้อเด็ก ๆ
ผู้ที่ได้รับรางวัลหนังสือดีเด่น ประจำปี พุทธศักราช 2566 จะได้เข้ารับพระราชทานรางวัลในพิธีเปิดงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ครั้งที่ 51 และสัปดาห์หนังสือนานาชาติ ครั้งที่ 21 โดยได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับเชิญเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ และพระราชทานพระราชวโรกาสให้นำผู้ชนะการประกวดหนังสือดีเด่นเข้าเฝ้ารับพระราชทานรางวัลในวันพฤหัสบดีที่ 30
มีนาคม 2566 เวลา 15.00 น. ณ ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร
